Her gün etrafta görüp geçtiğimiz bitkilerin arasından bazıları, doğanın sunmuş olduğu en değerli besin kaynaklarından biridir. Kars'ın Sarıkamış ilçesinde nadir bir bitki olarak karşımıza çıkan "evelik" ya da diğer adıyla "7 derde evelik", hem besin değeri hem de sağlık açısından sunduğu faydalarla dikkat çekiyor. Ancak bu eşsiz bitkiyi toplamak için yerel halkın katettiği 15 kilometrelik zorlu yol, eveliğin değerini daha da artırıyor.
Evelik bitkisi, halk arasında "7 derde devo" olarak bilinir ve adından da anlaşılacağı gibi birçok sağlık sorununa iyi geldiği düşünülen bir yiyecektir. Kış aylarında yetişen bu bitki, özellikle zengin protein içeriği ve vitaminleriyle beslenme dünyasında çok önemli bir yere sahiptir. Yüzyıllardır geleneksel tıpta kullanılan evelik, A, C ve E vitaminleriyle doludur. Ayrıca, kalsiyum ve demir açısından zengin olması sayesinde kemik sağlığını güçlendirir ve bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
Yöre sakinleri, genellikle bahar aylarında doğanın sunduğu bu eşsiz bitkiyi toplamak için sabahın erken saatlerinde yola çıkarlar. Toprak altındaki kökleriyle zobralı ve çalılar arasında saklanan evelikler, yerel halkın beslenme alışkanlıklarının önemli bir parçasıdır. Ancak bu bitkinin bulunması ve toplanması oldukça zahmetli bir süreçtir; zira doğanın sunduğu bu hazine, ulaşılması zor alanlarda yetişmektedir.
15 kilometrelik yürüyüş, sadece fiziksel bir aktivite değil; aynı zamanda bölgedeki kültürel ve sosyal yaşamın bir parçası olarak da değerlendirilebilir. Yöre halkı, grup halinde yola çıkarak hem sohbet eder hem de toplama sürecini keyifli hale getirir. Evelik toplarken yapılan bu ritüel, aynı zamanda geleneksel değerlerin yaşatılmasına da katkı sağlar. Özellikle yaz aylarında yapılan bu etkinlik, çocuklardan yaşlılara kadar her yaş grubundan insanın katılım göstermesine olanak tanır.
Evelik toplamanın bir diğer önemli yönü ise, sürdürülebilir gıda kaynakları arasındaki yeridir. Geleneksel yöntemlerle, doğanın sunduğu ürünlerin tüketilmesi, hem doğaya saygı duymayı hem de doğal ekosistemle uyumlu bir yaşam sürmeyi gerektirir. Bu bağlamda, evelik toplayan köylüler, bitkinin çoğalmasını sağlamak amacıyla dikkatli ve saygılı bir şekilde toplama işlemi gerçekleştirir.
Yerli halkın bu doğa yolculuğu, sadece sağlık açısından faydalı olan bir gıda maddesini elde etmekle kalmaz; aynı zamanda genellikle aile bağlarını güçlendirir, sosyal etkileşimi artırır ve doğayla daha derin bir bağ kurma fırsatı sunar. Evelik toplarken duyulan keyif, sadece elde edilen ürünle sınırlı kalmaz; aynı zamanda bu süreçte paylaşılan anılar ve dostluklarla da zenginleşir.
Sonuç olarak, "7 derde evelik" olarak bilinen bu bitki, sağlığımız için önemli bir kaynak olmasının ötesinde, yerel kültürü ve doğayı bir araya getiren önemli bir unsurdur. Doğanın sunduğu bu hazineye ulaşmak için kat edilen 15 kilometrelik zorlu yol, her adımda yeni bir keşif, bir dostluk ve yaşamın tadını çıkartmaya dönüşüyor. Ancak bu muhteşem bitkiyi koruyabilmek için sürdürülebilir yollarla toplayarak geleneksel kültürel değerlerimizi yaşatmak büyük önem taşımaktadır. Bütün bunlar, doğanın sunduğu bu eşsiz lezzeti bir adım daha anlamlı kılmaktadır.